|
AVRUPA’DA
FUTBOL KULÜPLERİNİN
ŞİRKETLEŞME
VE HALKA ARZ ÇALIŞMALARI
2004 yılında
UEFA tarafından uygulanacak olan kriterlere göre spor kulüplerinin
sağlam gelir kaynaklarına sahip olmaları gerekmektedir. Sağlam
gelir kaynaklarına, düzgün muhasebe sistemlerine sahip
olmayan kulüplerin liglere katılmalarına izin
verilmeyecektir. Kulüplerin hesapları bağımsız denetim şirketleri
tarafından denetlenecektir.Denetlenmiş mali tablolar
Federasyonlara verilerek, kulübün UEFA kriterlerine uygun
olup olmadığı belirlenecektir.
Genel
olarak kulüpler halka arzdan elde edilen gelirler ile altyapı,
stadyumların iyileştirilmesi ve tesisleşme gibi kulübe
kaynak yaratacak yatırımlar yapmışlardır.
Günümüzde hızla gelişen ekonominin etkisiyle, kulüpler
arasında futbol sahalarında yaşanan rekabet, finans
piyasalarına da taşınmış ve son yıllarda tüm dünyada
birçok kulüp şirketleşerek halka açılma yoluna gitmiştir.
Avrupa’da futbol
kulüplerinin kurmuş 40’a yakın şirket borsalarda işlem
görmektedir. İngiltere ve İtalya bu konuda önde gelen ülkelerdir.
İngiltere : İngiltere’de 20’nin üzerinde futbol kulübünün kurmuş
olduğu şirket halka açılmıştır. Manchester United,
Sunderland, Arsenal, Leeds United bunların önde
gelenleridir.
İtalya
: Halka açık kulüpler arasında Juventus, Roma
ve Lazio bulunmaktadır.
Almanya : Borussia Dortmund
Hollanda : Ajax
Avrupalı
kulüplerin ticari ve sponsorluk gelirlerinin artışı uydu
yayıncılığının ve bununla birlikte “izle ve öde”
kavramının gelişmesiyle artmıştır.Böylece futbol,
televizyonlar için de önemli bir gelir kaynağı haline
gelmiştir. Son yıllarda televizyon gelirlerinden elde edilen
pay en üst noktaya ulaşmıştır.
Avrupa kulüplerinin
gelirlerinin %43’ünü futbol ile ilgili gelirler oluşturmaktadır.Spor
kulüplerinin gelirleri içerisinde medya gelirleri %21,
sponsorluk ve reklam gelirleri 518, markalı ürünlerin satışı
%8, catering ve yemek servisleri %4 pay almaktadır.
Futbol
kulüplerinin başarısını etkileyen önemli bir faktör
geniş taraftar kitlelerine sahip olmalarıdır. Markalı ürünlerin
satışı ve TV gelirleri de taraftar kitlesinin büyüklüğü
ile artmaktadır.
Manchester United örneğinde
olduğu gibi futbol kulübünü bir marka haline getirerek
pazarlama çabalarını bu yönde yoğunlaştırmak gelirleri
yükseltmektedir. Manchester United Avrupa’da en geniş
taraftar kitlesine sahip kulüp konumundadır ve markalı ürünlerin
satışı, sponsorluk ve medya yayın haklarından önemli bir
gelir elde etmektedir.
TÜRKİYE’DE
SPOR KULÜPLERİNİN
ŞİRKETLEŞME
VE HALKA ARZ ÇALIŞMALARI
Türkiye’de
bir spor kulübünün şirketleşmesi
Şirket
Kuruluş
Dernek
hükmündeki spor kulüpleri;
Bu
tür spor kulüplerinin tüzükleri 2908 sayılı Dernekler
Kanunu’na göre düzenlenmiştir. Kamu kuruluşlarında, yüksek
öğretim okullarında ve özel kuruluş bünyelerinde
kurulabilirler.
Türk
Ticaret Kanunu’na göre düzenlenen spor kulüpleri;
Gençlik
ve Spor Genel Müdürlüğü’nün teşkilat ve görevleri
hakkındaki kanunun 24.maddesi ve Türkiye Futbol Federasyonu
Kuruluş ve Görevleri kapsamında kurulabilirler.
Futbol
Kulüpleri ile ilgili şu anda Türkiye’de şirketleşen 8
spor kulübü vardır. Bunlar; Başiktaş,İstanbul spor,
Adana spor, Antalya spor, Sakarya spor, Çanakkale Dardanel
spor, Yimpaş Yozgat spor ve Bursa Merinos spor’dur.
Vergilendirme
Kurumlar
Vergisi Kanunu’nun 7.maddesinin 8 numaralı bendine göre
spor kulüpleri spor faaliyetinde bulundukları sürece
Kurumlar Vergisi’nden muaftır. Spor dışı sayılan
faaliyetleri kurumlar vergisine tabidir. Maliye Bakanlığı’nın
muktezasına göre spor karşılaşmaları ve bu karşılaşmalarından
doğan satışlar kurumlar vergisinden muaftır. Aynı vergi
muafiyeti kulüplerin şirketleşerek halka açılmaları
durumunda da geçerlidir. Aynı formasyonda kurulan anonim şirketler
ve sporcuların formalarına aldığı reklamlar, idman ve
spor faaliyetleri vergiden muaftır. Katma Değer Vergisi
Tebliğine göre futbolcu transferleri ve kiralamaları
KDV’den muaftır. Bunun dışındaki tüm gelirler için KDV
ödenmesi gerekmektedir.
|
