Spor Kulüplerinde Şirketleşme (1)
Türkiye
Dünyanın birçok ülkesinde
olduğu gibi ülkemizde de en popüler spor dalı olan futbol
günümüzde profesyonel spor dallarında birisi haline gelmiştir.
Genellikle dernek şeklinde örgütlenen futbol kulüpleri
tarafından yürütülen sportif faaliyetler diğer ülkelerde
olduğu gibi ülkemizde de oldukça önemli bir ekonomik
faaliyetin konusunu oluşturmakta, futbol kulüplerinin bütçeleri
artık trilyonlarla ifade edilmekte, futbol sektörünün
parasal hacmi gün geçtikçe büyümektedir.Futbolcular
profesyonelleşirken kulüplerde şirketleşmektedir.Bugün
futbolun gelişen ticari yönüne bakıldığında İngiliz
futbol kulüplerinin diğer Avrupa ülkelerine göre daha ön
planda yer aldığı görülmektedir.Bugün İtalya’da,
Almanya’da,İspanya’da, Avrupa’nın herhangi bir ülkesinde
yer alan büyük futbol kulüpleri ciddi bir biçimde yeniden
yapılanmayı sağlarken, halka açılarak, yeni yatırımcıları
yönetime davet etmekte ve lig düzenlemelerini bu yapıya
uygun olarak yeniden oluşturmaya çalışmaktadır.Futboldaki
bu tür halka açılma, bir başka deyişle İngiltere örneği
tüm Avrupa’nın yapmak istediği bir olay olarak görülmektedir.
Kulüplerin bu değişikliği
hemen benimsemelerinin temelinde transfer ücretlerinin
astronomik rakamlara ulaştığı dünya futbol pazarında
rekabet edebilecek finansal imkanlar ve esnek bir yapıya
sahip olma arzusu ağır basmaktadır.Bu seviyeye ulaşmaksızın
Avrupa’nın elit kulüplerinden biri olmak mümkün gözükmemektedir.
Ancak, bu nitelikteki büyük kulüpler için bir büyük ödülden
bahsedilebilir ki, bu büyük ödülde “Avrupa
Şampiyonlar Ligi” dir. Son zamanlara kadar pek çok
kulüp bütün enerjilerini kendi Ulusal lig Şampiyonluklarını
kazanmaya yöneltmiştir. Ancak bugün kulüplerin Avrupa çapındaki
başarıları yalnızca onlara daha büyük kazandırmamakta,
ayrıca büyük kazançlar elde etmelerini de sağlamaktadır.
Öyle ki, Şampiyonlar Ligini kazanan bir kulüp 10 Milyon
Sterlinin üzerinde bir gelir elde edebilmektedir.
Hedefler açık
olmasına karşın, bunlara ulaşmak o kadar basit olmamakta,
pekçok kulüp geleneksel örgütsel yapısını (yani dernek
veya benzeri örgütlenme) değiştirerek daha ticari ve
profesyonel bir yapıya dönüşmek zorunda kalmaktadır. Bu
değişikliklerden bekleneni kulüplerin modern stadyumlara
sahip olması ve ticari faaliyetlerini geliştirebilmesi için
finansal kaynaklara ulaşma arzusu olarak tanımlamak mümkündür.Böylece
futbolun ürünleşmesi ve dünya çapında sponsorlar bulması
daha kolay olacaktır.
Halka açık olmayan şirketler için sermaye artırımı ile
üyelerden gelir elde etmek bir yöntemdir.Fakat daha popüler
olanı ise kulüp hisselerinin borsada işlem görmesidir. Bu
noktada İngiliz kulüpleri diğer Avrupalı rakipleri tarafından
kıskanılarak gizlenmektedir.Bununla birlikte çok az kulüp
borsada işlem görmek için gerekli olan kriterlere haiz
bulunmaktadır.Örneğin kulüplerin son dönemlerine ait karlılık
durumları, kabul edilebilir mali denetim, profesyonel iş yönetimi
ve örgütsel yapı, istikrarlı ve saplıklı kazanç yapısı
önemli kriterler olarak sayılmaktadır.Ayrıca kulüpler
birtakım yasal engellerin üstesinden gelmek zorundadır.
Şirketleştirmenin Avantajları
Şirketleşmenin
futbol kulüplerinde sağlayacağı birçok faydalar vardır.
Bu faydaları esas olarak iki başlık altında toplamak mümkündür.
Bunlardan birincisi kurumsallaşma ve profesyonelleşme
ikincisi gelir kaynaklarının artırılmasıdır.
Kurumsallaşma
ve Profesyonelleşme
Şirketleştikten sonra ticari bir
kimliğe kavuşacak olan futbol kulüpleri kurumsal bir yapıya
kavuşacak olup, kurumsal yapıdaki futbol kulüpleri,
kendilerine ekonomik yapmayı taahhüt eden yöneticilerce değil,
profesyonel yöneticilerce yönetilecek ve böylece
belirleyecekleri stratejiler sayesinde ileriye dönük önemli
yatırımlar yapabileceklerdir.
Gelir
Kaynaklarının Artırılması
Futbol Kulüplerinin
Şirketleşmesi ile birlikte, dernekler kanununa tabi olmaları
dolayısıyla kulüp statüsü gereği yapılamayan birçok
ticari faaliyet yapılabilir hale gelerek, gelir kaynakları
çeşitlendirilecek ve düzenli bir nakit akımı sağlanacaktır.
|